پنجمین اصل از اصول کلی چگونگی نظام سیاسی اسلام، اصل آزادی است. آزادی به معنای مختلفی به کار می رود از جمله : آزادی در مقابل جبر ، آزادی در مقابل بردگی ،  آزادی به معنای اخلاقی و آزادی به معنای اجتماعی .

در این بحث مقصود از آزادی ، ازادی اجتماعی است که به معنای میزانی از عدم محدودیت در رفتار است که در نظام اجتماعی برای افراد حقیقی یا حقوقی در نظر گرفته میشود. از این قسم آزادی به آزادی قانونی نیز تعبیر میشود. معیار تحدید این قسم از آزادی ، قانون است و قانون نیز به نوبه خود باید مبتنی برعدل و مصلحت باشد.بنابراین در نهایت این عدل و مصلحت است که رفتار انسان را در نظام اجتماعی محدود می سازد.البته مصلحت نیز در حقیقت چیزی جز تشخیص مصادیق عدل در رفتار نیست. آیا رعایت عدل و مصلحت لازم است ؟ پاسخ این است که از نظر عقل ، بنا عقل و ادله شرعی رعایت عدل و مصلحت لازم است. اکنون به ادله لزوم رعایت عدل می پردازیم. دلیل عقلی اول – رعایت عدل و مصلحت از نظر عقل حسن است و عدم رعایت عدل و مصلحت از نظر عقل قبیح است .از این رو اگر رعایت عدل و مصلحت هم مبتنی بر اعمال محدودیت در رفتار انسانها باشد، اعمال محدودیت در رفتار انسانها نیز حسن و لازم خواهدبود.

فايل صوتي كامل روز یک شنبه (1392/02/15) را میتوانید از اینجا دانلود نمایید.